Hipotez sınamalarında bulduğumuz ilişkinin ya da farkın istatistiksel olarak anlamlı düzeyde olup olmadığına karar vermek için p (Probability; Olasılık) değerini kullanırız. İstatistiksel analizlerde elde ettiğimiz p değeri ilişkinin ya da farkın sadece anlamlı olup olmadığını değil, aynı zamanda bu ilişkinin ya da farkın düzeyinin belirlenmesinde kullanılır.

Sosyal bilimlerde elde edilen p değerinin 0.05’ten küçük olması istatistiksel olarak anlamlı bir farkın ya da ilişkinin varlığının göstergesi olarak kabul edilir. Ancak p değeri 0.05’ten ne kadar küçük olursa yapacağımız olası hata miktarı o kadar düşük olur. SPSS paket programında p değeri genellikle “sig” kısaltması ile verilir. “Sig” significance (anlamlılık) kelimesinin kısaltılması olarak kullanılır.

Aşağıdaki resimlerde bulunan ilişki (resim 1) ve farklılığın (Resim 2) anlamlı düzeyde olmadığını gösteren p değeri işaretlenmiştir.

Resim 1: Pearson Korelasyon Analizinde İlişkinin Anlamlılığı

Resim 2: Bağımsız Gruplar t Testinde Farkın Anlamlılığı

Resim 2’de iki ayrı “Sig.” Değeri görüyoruz. Bizim için ikisi de önemli. “Levene’s Test for Equality of Variances” sütunundaki “Sig.” değeri bize varyansların eşit olup olmadığını söylüyor.

Buradaki p değeri 0.05’ten büyük ise varyanslar eşit dağılıyor ve işaretlenen ikinci sütunun üst satırında bulunan p değerini dikkate almamız gerekir. Ancak eğer işaretlenen birinci sütundaki p değeri 0.05’ten küçük ise farkın anlamlı olup olmadığına karar vermek için işaretlenen ikinci sütunun alt satırına bakmamız gerekiyor.

Anlamlılıkta son olarak bilmemiz gereken bilgi ise p değerinin büyüklüğüdür. P değerinin nasıl yorumlamak gerektiğini aşağıdaki tabloda görebilirsiniz.

Hipotez sınamalarında bulduğumuz ilişkinin ya da farkın istatistiksel olarak anlamlı düzeyde olup olmadığına karar vermek için p (Probability; Olasılık) değerini kullanırız.